Pierwsze kroki mistrza, czyli jak nauczyć się grać w szachy?

Szachy zyskały dużą popularność dzięki serialowi „Gambit królowej”. Dzięki serialowi o Beth Harmon grą zainteresowały się zarówno osoby dorosłe, jak i nastolatkowie – szachy w ekspresowym tempie zaczęły znikać ze sklepowych półek. 20 lipca obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Szachów. Warto z tej okazji dowiedzieć się czegoś więcej o tej popularnej grze strategicznej. Poznaj zasady gry w szachy!

Jakie są figury w szachach?

Na szachownicy znajdują się 32 figury. Każdy gracz otrzymuje 8 pionków, 2 skoczki, 2 gońce, 2 wieże, hetmana (zwanego potocznie „królową”) i króla. Wartość figur w szachach jest wyrażona w punktach i tak: wartość pionka wyceniona jest na 1, skoczka i gońca na 3, wieży na 5, hetmana na 9. Król natomiast jest bezcenny. Nie można go zbić – kto schwyta króla przeciwnika, wygrywa.

Zasady gry w szachy

Do rozpoczęcia gry w szachy niezbędne jest opanowanie zasad poruszania się po szachownicy:

• pionek porusza się o jedno pole do przodu – z wyjątkiem pierwszego ruchu, wtedy może przesunąć się o dwa pola;
• skoczek porusza się o dwa pola do przodu i jedno w bok (wykonuje ruchy na planszy w kształcie litery L); jako jedyny może przeskakiwać ponad innymi figurami;
• goniec przemieszcza się jedynie po przekątnej, ale za to o dowolną liczbę pól; goniec, który na początku znajduje się na lewo od króla, może poruszać się tylko po czarnych polach, a goniec na prawo od króla – po białych polach;
• wieża porusza się tylko poziomo lub pionowo, o dowolną liczbę pól (nie może chodzić na ukos);
• hetman to najsilniejsza figura w grze – porusza się w każdym kierunku o dowolną liczbę pól;
• król porusza się o jedno pole w każdym kierunku, o ile nie znajduje się ono w linii bicia innej figury.

Grę zawsze rozpoczyna osoba, która dysponuje białymi figurami. Należy pamiętać, że punkty w szachach służą jedynie ocenie aktualnej sytuacji – nie wygrywa osoba, która zbije więcej figur. Celem gry jest mat króla przeciwnika – aby do niego doszło, najpierw musi być szach. Następuje on, gdy król jest bezpośrednio zaatakowany przez figurę przeciwnika. Jeśli król nie może zmienić pola, bo na każdym z nich jest szachowany lub na każdym znajduje się inna bierka, następuje mat i koniec gry. Czasami jednak następuje pat (remis), czyli sytuacja, w której król ani inna figura w kolorze króla nie może się ruszyć, a król nie jest szachowany.

Czym jest gambit?

Nazwa niezwykle popularnej produkcji „Gambit królowej” pochodzi od jednego z otwarć szachowych. Gambit oznacza poświęcenie jednej lub kilku figur na rzecz uzyskania lepszej pozycji na szachownicy. Zazwyczaj poświęca się piona, ale zawodnicy czasami ryzykują i stawiają na gambity polegające na oddaniu np. gońca czy skoczka.

Zalety gry w szachy

Szachy uczą logicznego myślenia, planowania i przewidywania. Uczą również zaangażowania i dyscypliny, systematyczności, cierpliwości oraz szacunku do gry i przeciwnika. Pobudzają wyobraźnię przestrzenną,  poprawiają pamięć i umiejętność rozwiązywania problemów, rozwijają kreatywność. Nie sposób wymienić wszystkich zalet gry w szachy, ale pamiętaj – warto postawić na tę dyscyplinę sportową, gdyż wpływa ona na wzrost aktywności umysłowej i kształtuje osobowość.